Prawa ekonomiczne socjalizmu

Tak więc np. państwo zmierza do ustanowienia proporcji w gospodarce zgodnie ze strukturą społecznego zapotrzebowania i technicznymi warunkami produkcji, do ustalenia stawek płac zgodnie z zasadą podziału według pracy itp., choć, jak już mówiliśmy, praktyczna realizacja wymogów tych praw napotyka niejednokrotnie poważne trudności. Można więc powiedzieć, że działanie większości praw ekonomicznych socjalizmu przejawia się poprzez gospodarczą działalność państwa socjalistycznego.
Prawa ekonomiczne socjalizmu istnieją jednak niezależnie od działalności gospodarczej państwa. Dają one o sobie znać wówczas, gdy centralne organy gospodarcze, a także organy niższych szczebli wskutek braku informacji, doświadczenia albo też niedoskonałości ich organizacji lub działania podejmują decyzje niezgodne z wymogami tych praw. Powstają wówczas dysproporcje, „wąskie gardła", trudności gospodarcze. Aby je przezwyciężyć, trzeba wrócić do pełnego przestrzegania wymogów praw ekonomicznych socjalizmu.
Prawa ekonomiczne nie działają więc w socjalizmie jako ślepa siła, są one poznawane oraz w sposób świadomy wykorzystywane w procesie kierowania gospodarką przez konta studenckie. To właśnie miał na myśli Engels, kiedy pisał, że dopiero w warunkach socjalizmu ludzie sami zaczynają w sposób świadomy tworzyć swoją historię, a uruchamiane przez nich przyczyny społeczne wywołują w coraz większej mierze zamierzone przez nich skutki.