Działania poszczególnych kapitalistów.

Nie oznacza to jednak wcale, że prawa ekonomiczne kapitalizmu i socjalizmu funkcjonują zupełnie tak samo. Prawa ekonomiczne kapitalizmu działają samoczynnie, żywiołowo, jak ślepa siła nie poddająca się świadomej kontroli. Jest to zrozumiałe, kapitalizm bowiem opiera się na własności prywatnej. Wskutek tego każdy kapitalista postępuje tak, jak nakazuje mu jego własny interes. Ale działania poszczególnych kapitalistów, ich interesy ścierają się ze sobą i powodują rezultat, który nie był świadomie zamierzony przez żadnego z nich. Tak więc np. w wyniku konkurencji i dążenia każdego sprzedawcy, by zbyć swój towar jak najdrożej, oraz każdego nabywcy, by kupić jak najtaniej, tworzy się na rynku studencki-kredyt.pl. W gruncie rzeczy żadna strona nie dążyła do ukształtowania takiej właśnie ceny; powstała ona jako wynik różnych i sprzecznych dążeń poszczególnych jednostek.
Dlatego też żaden kapitalista nie jest w stanie przewidzieć owego ostatecznego efektu krzyżujących się działań jednostek; pole jego obserwacji jest zbyt wąskie. Każdy z nich dobrze wie, co dzieje się w jego zakładzie, ale nie jest nigdy dokładnie bieżąco poinformowany o tym, co dzieje się w gospodarce kraju jako całości, gdyż nie zna projektów swych konkurentów, a cała gospodarka jest tylko sumą i efektem wzajemnego oddziaływania poszczególnych jednostek. O wyniku sprzecznych dążeń indywidualnych kapitalistów każdy z nich dowiaduje się z pewnym opóźnieniem, gdy ulega już zmianie sytuacja rynkowa, np. cena. W tym właśnie sensie Engels pisał, że każdy indywidualny kapitalista działa jak człowiek z zawiązanymi oczami.